لبخند زیبا با دندان های زیبا و مرتب خواسته همه است. کسانی که دندان های نامرتبی داشته و با هر بار دیدن خود در جلوی آینه یا لبخند زدن به این فکر میکنند که کاش آنها هم دندان های صاف و مرتبی داشتند. این آرزو با پیشرفت علم این روزها دیگر دست یافتنی است. دندانپزشکی در زیباسازی دندان ها به خوبی پیشرفت نموده و روش های راحت تر را برای رسیدن به نتیجه مطلوب به کار میبرد.
کلیات در مورد ارتودنسی و روشها
ارتودنسی یکی از رشتههای تخصصی دردندان پزشکی میباشد. این کلمه ترکیب دو واژهٔ لاتین «ارتو» به معنای راست و درست، و دنس به معنی دندان است. ارتودنسی از مهمترین رشتههای تخصصی دندانپزشکی میباشد. ونیز اولین تخصص معرفیشده در دندانپزشکی است. ارتودنسی غالبا بمنظور تصحیح مال اکلوژن و یا جفتشدن نامناسب دندانها میباشد. که خود ناشی از موقعیت نادرست دندانها یا دو فک نسبت به همدیگرمیباشد، امکان دارد از هر دو مشکل در یک فرد وجود داشته باشد.

درمانهای ارتودنسی امکان دارد فقط بر تصحیح موقعیت دندانها یا تغییر الگو و جهت رشد دو فک (درمانهای ارتوپدیک) تمرکز داشته باشد. درمانهای ارتودنسی را میتوان درمان با دستگاههای ثابت و متحرک تقسیم بندی نمود. دستگاههای ثابت آنهایی هستند که در طول مدت درمان نیازی به خارج کردن آنها از دهان توسط بیمار امکان پذیر نبوده و قسمت اصلی تشکیلدهندهٔ آنها سیم و براکت است. براکتها اجزای کوچکی میباشند که با چسبی خاصی به دندان چسبانده میشوند. دستگاههای متحرک آنهایی هستند که بیمار میتواند در طول مدت درمان آنها را از دهانش خارج نماید، که ممکن است بنا بر تجویز ارتودنتیست محدود به زمانهای اندکی مثل زمان غذاخوردن یا مسواک زدن گردد.
عملکرد ارتودنسی
دستگاه های ارتودنسی با اعمال نیرو در جهات تعیین شده روی دندان ها آنها را جا به جا مینمایند. این نیرو با اطلاع کامل از میزان آن و محاسبه با روش های خاص اعمال میگردد. پس از هر بار کشیدن سیم ها توسط دندان پزشک کمی درد ایجاد می شود که معمولا بعد از گذشت چند روز از میان می رود. نکته مهم اینست که درمان ارتودنسی نیاز به نظم خاص و آماده سازی داشته و حین ارتودنسی باید جرم گیری، ترمیم پوسیدگی، کشیدن دندان و آموزش بهداشت لحاظ گردد تا پس از اتمام ارتودنسی دندان ها در سالم ترین شکل ممکن خود قرار گیرند.
زمان و سن نیاز به ارتودنسی
ارتودنسی در محدوده سنی خاصی انجام نمیشود، که از اواخر 3 سالگی تا وقتی که دندان ها وجود دارند امکان پذیر میباشد. برخی مواقع در کودکانی که دندان شیری دارند برای ترک عادت مکیدن انگشت یا پستانک ، دستگاه های ساده ارتودنسی مورد استفاده قرار میگیرند.
چه کسانی نیاز به ارتودنسی دارند؟
با توجه به وجود درمان های متعدد ، برای اینکه بدانید آیا نیاز به انجام دادن ارتودنسی دارید یا خیر باید به دندانپزشک مراجعه نمایید. با توجه به اینکه امکان درمان های جایگزینی برای ارتودنسی هست با معاینه دندانپزشک، این مسئله روشن می شود. در در سنین بعد از رشد و درصورت نامرتبی های کم میتوان از درمان های لامینیت که پوشش های استتار کننده نامرتبی های دندانی میباشد استفاده نمود که برروی سطح جلویی دندان های قدامی چسبانده می شود.
غالبا مشکلات ارتودنسی در 7سالگی وپس از دندان های شیری زمانی که بیشتر دندان های دائمی جلویی رشد کرده اند به وجود می ایند. امکان تشخیص برخی از مشکلات در سنین پایین تر با معاینه دندان پزشک وجود دارد. از وقتی که دندان های دائمی رویش میابند تا حدود 12 تا 15 سالگی امکان تغییرات استخوانی و عضلانی مثل بزرگ کردن فک بیماران امکان پذیر است. در کل بهترین سن درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت در حدود 12 سالگی میباشد. پس از 12 سالگی با افزایش سن بیمارنحوه درمان هم تغییر می یابد.
نتایج حاصل از درمان ارتودنسی
درمان های ارتودنسی علاوه بر تاثیر در زیبایی به منظور برقراری رابطه بین دندانی و فکی بهتر انجام می پذیرد. با این درمان نه تنها به زیبایی بیشتر دست میکنیم بلکه از پوسیدگی های بیشتر که ناشی از نامرتبی و روی هم قرارگرفتن برخی از دندان ها یا فاصله بین دندانی ایجاد میشود جلوگیری میشود. و نیز با قرار گرفتن دندان ها در جای خود و ایجاد روابط فکی صحیح، سبب تلفظ بهتر کلمات توسط بیمار و نهایتا حضور با اعتماد به نفس بیشتر اومی گردد.